Resuscytacja noworodka i starszego dziecka. Poznaj najważniejsze zasady!

Jedną z najgorszych sytuacji, jakie mogą się przytrafić rodzicom jest zagrożenie życia dziecka. Paniczny strach, ogromny stres – to wszystko powoduje, że nawet osoby na co dzień będące oazą spokoju, mogą całkowicie stracić głowę i nie umieć udzielić dziecku pierwszej pomocy przedmedycznej. Dlatego postanowiłam przedstawić Wam podstawowe zasady resuscytacji noworodka i starszego dziecka. Zanim jednak to zrobię, na początek mam dla Was trochę teorii.

BLS (Basic Life Support) to określenie czynności ratunkowych z zakresu pierwszej pomocy, które mogą (a wręcz powinny) być wykonywane przez osoby bez wykształcenia medycznego. Mowa o każdym, kto tylko jest świadkiem niebezpiecznej sytuacji. Do BLS zaliczamy podstawowe działania ratunkowe, niewymagające żadnej fachowej wiedzy czy specjalistycznych umiejętności. Jednym z takich działań jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO), powszechnie kojarzona jako sztuczne oddychanie z uciskaniem klatki piersiowej.

Celem RKO jest nie tylko przywrócenie akcji serca, ale przede wszystkim rozprowadzenie tlenu po organizmie, zwłaszcza do mózgu. Ponieważ u noworodków, niemowlaków i starszych dzieci zatrzymanie krążenia najczęściej ma związek z niedotlenieniem, wykonując resuscytację trzeba się skupić właśnie na dostarczeniu tlenu.

AED, co to takiego?

Urządzeniem bardzo przydatnym w razie nagłego zatrzymania krążenia jest automatyczny defibrylator zewnętrzny AED. Można go zastosować zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci , pod warunkiem, że urządzenie jest wyposażone w elektrody pediatryczne lub tryb pediatryczny. Najczęściej dostępne są w miejscach publicznych, zwłaszcza na dworcach kolejowych i autobusowych, lotniskach czy w galeriach handlowych, ale coraz częściej AED znajdują się też w różnych punktach miast, czy nawet na osiedlach oraz w siedzibach OSP.

Zachęcam, abyście sprawdzili na mapie AED, czy w pobliżu Was znajduje się takie urządzenie. AED jest łatwy do podłącznia. Nie trzeba się bać tego sprzętu – on tylko tak groźnie wygląda. Przed użyciem trzeba dokładnie przeczytać instrukcję i… do dzieła.

Resuscytacja noworodka

Nagłe zatrzymanie krążenia u noworodka jest sytuacją bardzo rzadką, a już szczególnie wtedy, gdy dziecko znajduje się pod opieką fachowego personelu medycznego. Najczęściej dochodzi do tego, gdy z jakichś powodów poród odbył się poza szpitalem. W takich przypadkach mogą pojawić się komplikacje porodowe, w tym właśnie zatrzymanie krążenia u dziecka.

Resuscytacja niemowlaków i małych dzieci, krok po kroku

1. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań musisz upewnić się, że jest bezpiecznie. Bezpieczeństwo poszkodowanego i osoby udzielającej pomocy jest najważniejsze!
   ↓
   Oceń stan dziecka – sprawdź, czy reaguje: poklep je w stópki lub uszczypnij w skórę. Brak reakcji, płaczu lub ruchu obronnego prawdopodobnie oznacza, że dziecko jest nieprzytomne.
2. Zawołaj o pomoc.

3. Udrożnij drogi oddechowe. Delikatnie odchyl główkę dziecka do tyłu i unieś żuchwę, nie naciskając na miękkie tkanki podbródka. Sprawdź, czy w buzi dziecka nie ma żadnych przedmiotów mogących powodować niedrożność dróg oddechowych. Jeżeli jakieś zauważysz, należy je ostrożnie wyciągnąć.
   https://commons.wikimedia.org/wiki/File:CPR_Infant_Jaw_Thrust.png

4. Utrzymując drożność dróg oddechowych, oceń czy dziecko oddycha, nachyl ucho nad główkę, obserwuj klatkę piersiową czy się unosi, słuchaj szmerów oddechowych i spróbuj wyczuć ruch powietrza na policzku.
   Czynność ta powinna trwać około 10 sekund.
   https://commons.wikimedia.org/wiki/File:CPR_Infant_Look_Listen_%26_Feel.png

5. Jeżeli dziecko nie oddycha, wykonaj 5 oddechów ratowniczych. Swoimi ustami obejmuj jednocześnie usta i nos noworodka/niemowlaka i wykonaj delikatny oddech o pojemności takiej, jaką ma Twoja jama ustna z wydętymi policzkami. Obserwuj, czy klatka piersiowa się unosi.
   

   Pozwól klatce piersiowej opaść, a następnie wykonaj kolejny oddech.
   https://commons.wikimedia.org/wiki/File:CPR_Infant_Mouth_To_Nose.png
   

6. Połóż dziecko na twardej powierzchni i rozpocznij uciski klatki piersiowej. Palec wskazujący i środkowy ułóż prostopadle do klatki piersiowej na linii między brodawkami sutkowymi i wykonuj uciski klatki piersiowej na głębokość 1/3 jej wysokości. Wykonaj 15 uciśnięć klatki piersiowej z częstotliwością (nie liczbą!) 100-120 na minutę. W przypadku gdy pomocy udziela tylko jedna osoba lub ratownik nie ma doświadczenia, można wykonywać 30 ucisków.
   https://commons.wikimedia.org/wiki/File:CPR_Infant_Chest_Compression.png
   

7. Następnie wykonaj 2 oddechy i kolejne 15 uciśnięć zgodnie ze wskazówkami powyżej.
8. Po 1 minucie RKO zadzwoń na numer alarmowy 112 lub 999.

Ważne!
Resuscytację należy prowadzić ciągle do czasu przyjazdu pogotowia ratunkowego, odzyskania przez dziecko oddechu lub wyczerpania fizycznego osoby udzielającej pomocy.

Resuscytacja starszego dziecka

Udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej starszemu dziecku wygląda niemal identycznie. Główna różnica polega na tym, że u dziecka powyżej 1. roku życia uciski klatki piersiowej należy wykonywać nie dwoma palcami, a przykładając jedną dłoń na wysokości 1/3 od dołu mostka. W przypadku nastolatków uciski należy prowadzić podobnie jak u dorosłych – przykładając obie dłonie ułożone jedna na drugiej na wysokości 1/3 mostka.

Sztuczne oddychanie należy wykonywać obejmując usta poszkodowanego dziecka i zaciskając skrzydełka nosa. Są to tzw. oddechy usta-usta.

RKO u starszych dzieci powinno odbywać się w stosunku: 15 ucisków i 2 oddechy, ale w przypadku osoby niedoświadczonej RKO można prowadzić zgodnie „z algorytmem” dla dorosłych: 30 ucisków i 2 oddechy, pamiętając, że ZAWSZE na początku należy wykonać 5 wstępnych oddechów ratowniczych.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:CPR_Adult_Chest_Compression.png

Zachęcam Was do wzięcia udziału w kursie pierwszej pomocy obejmującym zasady RKO u niemowląt i dzieci. Na takim kursie nauczycie się, jak skutecznie prowadzić resuscytację, a przede wszystkim oswoicie się z podstawowymi czynnościami, co pomoże Wam opanować stres w krytycznej sytuacji.

W takim kursie powinni wziąć udział nie tylko wszyscy rodzice, ale też osoby mające na co dzień do czynienia z dziećmi. Warto poświęcić na to swój czas, by w ten sposób realnie zwiększyć bezpieczeństwo swojego dziecka! A czy Wy braliście udział w takich kursach? Dajcie znać w komentarzach.